Sözel Mantık Soruları Nasıl Çözülür?

Sözel Mantık Soruları Nasıl Çözülür?

Sözel Mantık Soruları Nasıl Çözülür?

 

Yeni nesil sorular kavramı ile birlikte hayatımıza giren soru tiplerinden birisi de sözel mantık ya da muhakeme soruları oldu. Bu tür sorular her ne kadar öğrencilerin gözünü korkutsa da bazı temel aşamaları yerine getirerek soruyu çözmeye çalışırsak başarılı olabiliriz. Şimdi dilerseniz sözel mantık sorularını çözerken nelere dikkat etmeliyiz maddeler halinde inceleyelim:

 

  • Bütün soru tiplerinde olduğu gibi sözel mantık sorularında da öncelikle soru kökünü okumalı ve bizden ne istendiğini doğru bir şekilde tespit etmeliyiz.
  • Soruda geçen ve bizi doğru yanıta götürecek olan “en başta, en sonda, ilk, son, daha vb.” sıralama ya da derecelendirme bildiren ifadelere dikkat etmeli ve bu ifadelerin altını çizmeliyiz.
  • Sözel mantık sorularında önemli noktalardan birisi de sorunun “sıralama” ya da “eşleştirme sorusu olup olmadığını belirleyebilmektir.

Sıralama Sorularında Çözüm Aşamaları
  1. Sıraya koymamız istenen varlıklar öncelikle belirlenmeli ve yan yana ya da alt alta yazılmalıdır.
  2. Sıralamadaki yeri kesin olan varlıklar sıralamadaki yelerine yazılmalıdır. Yerlerine yazılan varlıkların baş harfleri kullanılarak daha kolay bir sıralama yapabiliriz.
  3. Sıralamadaki yerleri kesin olmayan varlıklar yay ayraç içerisinde ya da yanına yıldız vb. işaretler konularak sıralamadaki yerlere yazılmalıdır.
  4. “….. öncedir, ……… arasındadır, kesinlikle yanlıştı vb.” ifadelere dikkat ederek sıralamayı tamamlamalıyız.

 

Eşleştirme Tarzındaki Sorularda Çözüm Aşamaları
  1. Bu tarz sorularda tablo yapmamız gerekir. Tabloyu yaparken değişkenlere dikkat etmek gerekir. Değişken sayısına göre tablomuza dikey ve yatay eklemeler yaparız. Mesela bir iş yerindeki çalışan kişiler birer değişkendir. Bu çalışanların çalıştıkları birimler başka bir değişkendir. Kimin hangi günler çalıştığı ise bir başka değişkendir.Bu tür sorularda tablomuz iki değişkenli olarak yapılabileceği için yatay kısma “çalışılan birimleri”, dikey kısma “çalışılan günleri” yazmak işimizi kolaylaştıracaktır. Yani tabloyu kişilere göre yapmamaya çalışmalıyız.
  2. Tablo çizildikten sonra soru içerisinde kesin olarak bilinenler tabloda ilgili yerlere yazılır.
  3. Tablodaki yerleri kesin olmayan ya da birden fazla yere yazılma ihtimali olan bilgiler yay ayraç içerisinde ya da yanına işaret konarak tabloya yerleştirilir.
  4. Bazı bilgilerin öncüllerde verilebileceği gibi soru kökünde de verilebileceğini unutmamalıyız ve soruyu dikkatlice okuyarak “kesinlikle yanlıştır vb.” ifadelere dikkat etmeliyiz. Mesela “Ahmet’in Salı günü çalışmadığı kesin olarak bilinirse aşağıdakilerden hangisi söylenemez?” tarzındaki sorularda soru kökünde bilgi verilmiştir.
  5. Son aşamamızda tabloya gerekli bilgiler yerleştirilir ve seçeneklerde eleme yapılarak doğru cevap bulunur.

 

Şimdi birkaç soru üzerinden bu aşamaları ayrıntılı olarak incelemeye çalışalım:

Soru

Kemal TV’de en çok izlediği A, B, C, D, E, F, G kanallarını favori listesine almıştır. Liste ile ilgili bilinenler şunlardır:

– Listenin ortasında A kanalı vardır.

– Başta F, sonda G kanalı vardır.

– C kanalı A’dan önce D’den sonradır.

– B kanalı 5. sıradadır.

1 ve 2. soruları yukarıda verilen bilgilere göre yapın.

1.Yukarıda verilenlere göre E kanalı listenin kaçıncı sırasındadır?

A) 2       B) 3       C) 6        D) 7

Çözüm:

1. Soruyu okuduğumuzda bunun bir sıralama sorusunu olduğunu görüyoruz. Sıralanacak varlıklar “A, B, C, D, E, F, G” kanallarıdır. Yani 7 varlık sıralanacaktır. Aşağıya 7 varlık sıralanabilecek şekilde tablomuzu çiziyoruz.

 

1 2 3 4 5 6 7
             

2. Öncülleri okuyoruz ve kesin olarak bilinenleri tabloya yerleştiriyoruz. Listenin başındaki, ortasındaki ve sonundaki kanal bilinmektedir. Ayrıca 5. sıradaki kanal da bilinmektedir.

 

1 2 3 4 5 6 7
F     A B   G

3. Verilen bilgileri yorumlamaya devam ediyoruz. “C kanalı A’dan önce, D’den sonradır” dediğine göre C kanalı ve 2. ya da 3. sırada olur. Ama D’den sonra olması gerektiğine göre 2. sırada D kanalı, 3. sırada C kanalı olur.

1 2 3 4 5 6 7
F D C A B   G

4. Bu durumda 6. sıra boş kalır ve oraya da E kanalı gelmek zorundadır.

1 2 3 4 5 6 7
F D C A B E G

5. Soruda bizden E kanalının listedeki yeri isteniyor. Cevap C seçeneği yani 6. sıra olur.

 

Şimdi dilerseniz bir sıralama sorusu daha yapalım.

Soru

Hatice teyze kış için hazırladığı yiyecekleri 7 raflı derin dondurucuya yerleştirecektir. Raflarda yer alacak ürünler aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Yerleşim düzeni ile ilgili bilinenler şunlardır:

– Malzemeler farklı türde besinler üst üste gelecek şekilde raflara yerleştirilmiştir.

– Fasulye en orta raftadır.

– En üst rafta kemikler vardır.

– Kemiklerin altında biber bulunmamaktadır.

– Biberlerin altında kuşbaşı et vardır.

Yukarıda verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir?
A) Kıyma birinci raftadır.
B) Kemik beşinci raftadır.
C) Biber ikinci raftadır.
D) Patlıcanın altında kıyma vardır

 

Çözüm :

1. Tablomuzu oluşturarak başlayalım. Tablomuz 7 raflı olacak ve sebze ve et türü olacak şekilde ikinci bir sütun daha kullanacağız. Öncüllerde fasulyenin orta rafta olduğu yazmaktadır. Fasulye sebze türü olduğuna göre ve aynı tür besinler üst üste gelemeyeceğine göre tablomuzun ilk şekli şu şekilde olur :

 

2. Verilenleri yerleştirmeye devam edelim. En üstte kemikler olduğu söylenmiş. Kemiklerin altında biberler bulunmamaktadır. Buna göre 3 tür sebze olduğu için biberler kemiklerin altında olmadığına göre en alttan ikinci rafta olur. Kemiklerin altında da patlıcanlar olur. Tablomuzun yeni şekli ise şu şekildedir :

 

3. Verilenlerde biberlerin altında kuşbaşı etler olduğu yazılmış. Buna göre tablomuzu şu şekilde güncelleyebiliriz. 

 

4. Buna göre tabloya baktığımızda 1. rafta kemikler, 2. rafta patlıcanlar, 4. rafta fasulyeler, 6. rafta biberler ve 7. rafta da kuşbaşı etler olduğunu görürüz. Şıkları okuduğumuzda doğru Cevap D seçeneği olur. Yani patlıcanın altında kıymalar olabilir.

Konuyu daha iyi pekiştirmek adına bir soru daha çözelim:

Soru

Buket, Cem, Harun, İdil, Melike, Tarık ve Zehra Gaziantep, Mardin, Diyarbakır ve Şanlıurfa’ya tura çıkacaktır. Bu kişilerin gidecekleri yerlerle ilgili şunlar bilinmektedir:

• Diyarbakır’a bir kişi, diğer şehirlere ikişer kişi gitmiştir.

• Harun Şanlıurfa’ya, İdil Mardin’e gitmiştir.

• Harun ve Melike farklı şehirlere gitmiştir.

• Buket ve Cem aynı şehre gitmiştir.

• Zehra, İdil ve Melike farklı şehirlere gitmiştir.

Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Harun ile Zehra farklı şehirlere gitmiştir.

B) Tarık ile Zehra faklı şehirlere gitmiştir.

C) Melike, Diyarbakır’a gitmiştir.

D) Tarık, Mardin’e gitmiştir.

Çözüm : 

1. İlk önce her zaman olduğu gibi tablomuzu oluşturuyoruz. Tablomuzda 4 şehir olacak bu şehirlerden Diyarbakır’a bir, diğerlerine iki kişi gideceğini unutmuyoruz. Buna göre tablomuzu şu şekilde oluştururuz.

 

2. Harun Şanlıurfa’ya, İdil Mardin’e gitmiştir. Bu bilgileri tabloya yazdığımızda yeni görünüm şu şekilde olur.

 

3. Öncüllerde Buket ve Cem’in aynı şehre gittiği belirtiliyor. Diyarbakır’a bir kişi gideceği için yazamayız. Mardin ve Şanlıurfa’ya da gidecek birer kişi belli olduğu için Buket ve Cem’i bu şehirlere yazamayız. Yani Buket ve Cem Gaziantep’e gidecektir. Buna göre tablomuzun yeni hali şu şekildedir:

 

4. Öncüllerde “Harun ve Melike farklı şehirlere gitmiştir.” ve “Zehra, İdil ve Melike farklı şehirlere gitmiştir.” bilgilerini bir arada düşündüğümüzde Tarık Mardin’e, Melike Diyarbakır’a, Zehra ise Şanlıurfa’ya gider. Buna göre tablomuzun son hali şu şekilde olur:

 

5. Şimdi şıklarda verilen bilgileri tablo ile karşılaştıralım. B seçeneğinde “Zehra ve Tarık farklı şehirlere gitmiştir diyor yani doğru. C seçeneğinde Melike Diyarbakır’a gitmiştir bilgisi doğru. D seçeneğinde Tarık Mardin’e gitmiştir bilgisi doğrudur. Ancak A seçeneğindeki “Harun ve Zehra farklı şehirlere gitmiştir.” bilgisi yanlıştır. Cevap A seçeneği olur.

Facebook  Paylaşım Grubumuz

Facebook “Türkçe Dersi” Sayfamız

Etiketler:

Yorumlar
  1. ceren dedi ki:

    anlatım güzel

  2. Şuayip Hatip dedi ki:

    Güzel yorumunuz için teşekkür ederim

  3. Isimsiz dedi ki:

    Hatice teyze sorusunun çözümünden emun misiniz 2. Sirada biber var cevap bu olmasi gerekmiyor mu? Patlicanin altinda kiyma veya sucuk hangisi oldugunu bilmiyoruz cunku